Υπεύθυνη Αγκυροβόληση

Πρόγραμμα Vodafone Posidonia

μαζί με το Oceanus Lab του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, χαρτογραφούμε τα λιβάδια της Ποσειδωνίας, τον πνεύμονα της Μεσογείου που παράγει πολύτιμο οξυγόνο και συμβάλλουμε στην προστασία τους.

Η ευάλωτη αυτή πηγή ζωής απειλείται καθημερινά από ανθρώπινες δραστηριότητες. Μια από αυτές είναι η αγκυροβόληση.

Σε συνεργασία με τον Ναυτικο Ομιλο Ελλαδος δημιουργήσαμε μια σειρά από οδηγίες, ώστε να γνωρίσουμε την υπεύθυνη και ασφαλή αγκυροβοληση, να αναδείξουμε την αξία της για την προστασία  των λιβαδιών Ποσειδωνίας και να μπορουμε να συμβάλλουμε  στην προστασία τους, αγκυροβολώντας υπεύθυνα.

Οδηγίες από τον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος

Μάθε πως μπορείς να συμβάλλεις στην προστασία των λιβαδιών της Ποσειδωνίας αγκυροβολώντας υπεύθυνα

  1. Επιλέγουμε την σωστή άγκυρα και τον κατάλληλο εξοπλισμό αγκυροβολίας: άγκυρα κατάλληλη σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, βοηθητικές άγκυρες, στριφτάρι με ‘’μάτι’’ κλειδί για εύκολη περιστροφή της άγκυρας στον βυθό και κλειδί καδένας που επιτρέπει στο σκάφος να αλλάζει θέση χωρίς να μετακινείται η άγκυρα.
  2. Πριν αγκυροβολήσουμε, βεβαιωνόμαστε ότι η περιοχή δεν έχει ήδη καταγεγραμμένα λιβάδια Ποσειδωνίας  και ελέγχουμε οπτικά τον πυθμένα για την απουσία τους αν πρόκειται για ρηχά νερά. Αν υπάρχουν λιβάδια Ποσειδωνίας,  φροντίζουμε να τα αποφύγουμε. Ρίχνουμε άγκυρα όταν το σκάφος είναι σταματημένο σε αμμώδες σημείο ή σε άργιλο.
  3. Κατεβάζουμε την καδένα της άγκυρας με ελεγχόμενο τρόπο και απελευθερώνουμε επαρκές έκταμα ώστε να διεισδύσει η άγκυρα στον βυθό και να αποτρέψουμε το επιβλαβές σύρσιμό της.
  4. Φροντίζουμε η καδένα της άγκυρας να είναι άκαμπτη και η πλώρη να ευθυγραμμίζεται προς την κατεύθυνση της άγκυρας.
  5. Φεύγοντας, πρώτα μετακινούμε το σκάφος πάνω από την άγκυρα και μετά την τραβάμε κάθετα προς τα πάνω.

Αναλυτικότερες οδηγίες για υπεύθυνη και ασφαλή αγκυροβόληση

 

Κατά κανόνα, η υπεύθυνη αγκυροβόληση είναι αποτέλεσμα καλής προετοιμασίας. Γι’ αυτό:

  • Επιλέγουμε πάντα τον εξοπλισμό με γνώμονα την υψηλή ποιότητα των υλικών: όλα τα υλικά δεν είναι ίδια, ακόμη κι αν μοιάζουν να είναι.
  • Ενημερωνόμαστε για την περιοχή και εξερευνούμε εναλλακτικές θέσεις αγκυροβόλησης. Δεν ξεχνάμε ότι ο καιρός μπορεί να μεταβληθεί κατά τη διάρκεια της νύχτας και να απαιτηθεί  εκ νέου αγκυροβόληση σε προφυλαγμένη από τον καιρό θέση.
  • Ελέγχουμε πάντα τον βυθό.
  • Επιλέγουμε περιοχή με άμμο ή με άργιλο.Προσέχουμε η άγκυρα που θα χρησιμοποιήσουμε να είναι η κατάλληλη για τον βυθό αγκυροβόλησης.
  • Έχουμε πάντα μαζί μας βοηθητική άγκυρα.

  • Σταματάμε το σκάφος.
  • Κατεβάζουμε την καδένα της άγκυρας με ελεγχόμενο τρόπο, για να προστατεύουμε τον βυθό. Κι αυτό γιατί εκτός από την άγκυρα, εξίσου επικίνδυνη για το οικοσύστημα του βυθού είναι η αλυσίδα της. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν ένα σκάφος έχει αγκυροβολήσει, περιστρέφεται κυκλικά γύρω από την άγκυρα και η αλυσίδα καταλήγει να ξεριζώνει ό, τι βρίσκεται στον βυθό, κάτι που μπορεί να καταστρέψει και τα λιβάδια της Ποσειδωνίας αν βρίσκονται εκεί. Η σύρση της αλυσίδας πάνω σε λιβάδια Ποσειδωνίας είναι ίσως το σημαντικότερο και μεγαλύτερης χωρικής έκτασης πρόβλημα (πολλές δεκάδες μέτρα από το σημείο αγκυροβόλησης) που προκαλεί εν γένει η αγκυροβόληση.
  • Απελευθερώνουμε επαρκές έκταμα της καδένας της άγκυρας, ώστε να διεισδύσει η άγκυρα στον βυθό και έτσι να αποφύγουμε το επιβλαβές σύρσιμό της.
  • Προσέχουμε η καδένα της άγκυρας να είναι άκαμπτη και η πλώρη να γυρίζει και να ευθυγραμμίζεται προς την κατεύθυνση της άγκυρας.
  • Σε περίπτωση αμφιβολίας, επαναλαμβάνουμε τον ελιγμό αγκυροβόλησης.
  • Ελέγχουμε τις καιρικές συνθήκες.
  • Σε περίπτωση αμφιβολίας, χρησιμοποιούμε ένα βαρίδι άγκυρας. Ένα μέλος του πληρώματος επίσης μπορεί να  κολυμπήσει με μάσκα και αναπνευστήρα για να βεβαιωθεί ότι η άγκυρα έχει βυθιστεί στον πυθμένα.
  • Σε περίπτωση πρόσδεσης με πριμάτσα στην στεριά, φροντίζουμε να δέσουμε σε σημείο που να αντέχει το βάρος του σκάφους και τις ασκούμενες δυνάμεις. Φροντίζουμε να μην δέσουμε  σε δέντρα. Τοποθετούμε σημαδούρες και φώτα σήμανσης στην πριμάτσα.

 

  • Αμμώδεις παραλίες: ιδιαίτερα κατάλληλες.
  • Άργιλος: ιδιαίτερα κατάλληλος.
  • Λιβάδια Ποσειδωνίας: ακατάλληλα. Η αγκυροβόληση σε περιοχές όπου υπάρχουν ή υπολογίζεται ότι υπάρχουν λιβάδια Ποσειδωνίας δεν είναι επιτρεπτή, ώστε να μην κινδυνεύει η ζωή και το οικοσύστημά της.
  • Λάσπη: όχι πολύ κατάλληλη.
  • Ιζηματώδης λάσπη: δύσκολη, αλλά εξαρτάται από τη σκληρότητα και τον τύπο της άγκυρας.
  • Βράχος: ακατάλληλος.
  • Βότσαλα / μικρές πέτρες: η βύθιση της άγκυρας εξαρτάται από το υπόστρωμα, αφού οι πέτρες μπορεί να μπλοκάρουν τα κινούμενα μέρη.
  • Μεγάλες πέτρες: μάλλον ακατάλληλες γιατί οι άγκυρες μπορεί ακόμα και να χαθούν, εάν σκαλώσουν.

 

Τα μόνιμα οικολογικά αγκυροβόλια (ναύδετα) ως μια πολλά υποσχόμενη διαχειριστική δράση για την προστασία της Ποσειδωνίας από την ανεξέλεγκτη αγκυροβολία

Η αγκυροβολία αποτελεί μια από τις σημαντικότερες απειλές για τα λιβάδια Ποσειδωνίας (Οικότοπο προτεραιότητας 1120* της οδηγίας 92/43/ΕΕ – NATURA 2000). Παρόλο που τα λιβάδια της Ποσειδωνίας επανακάμπτουν και καλύπτουν τα κενά που δημιουργούνται,  αυτή η αναπλήρωση γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς (δεκαετίες) και συγκεκριμένα λίγα εκατοστά το χρόνο. Έχει παρατηρηθεί ότι κατά την ανέλκυση των αγκυρών ξεριζώνεται ένας μεγάλος αριθμός ριζωμάτων ενώ πολύ μεγάλη ζημιά προκαλείται και από τις αλυσίδες επειδή εφάπτονται και σέρνονται στο βυθό σε ακτίνα πολλών δεκάδων μέτρων από το σημείο αγκυροβόλησης. Το πρόβλημα αυτό πολλαπλασιάζεται όταν σε μια περιοχή (π.χ. δημοφιλεις παράκτιοι τουριστικοί προορισμοί και νησιά) αγκυροβολούν συστηματικά δεκάδες ή εκατοντάδες σκάφη (τουριστικά και μη) σε καθημερινή βάση. Για την ανάσχεση της απώλειας  του προστατευόμενου θαλάσσιου οικοτόπου της Ποσειδωνίας, λαμβάνοντας εξίσου υπόψη τον ασφαλή τρόπο εξυπηρέτησης των αναγκών των σκαφών (επαγγελματικών και ιδιωτικών) για αγκυροβόληση, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα προτείνεται και προωθείται η διαχειριστική δράση της εγκατάστασης συστημάτων μόνιμων οικολογικών αγκυροβολίων (eco moorings) ιδιαίτερα σε περιοχές του δικτύου NATURA 2000. Τα συστήματα αυτά πρόσδεσης σκαφών ουσιαστικά αποτρέπουν την ανεξέλεγκτη αγκυροβολία στα λιβάδια της Ποσειδωνίας και συνήθως συνοδεύονται από σχετικές εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές για την κράτηση θέσης στα συστήματα πρόσδεσης από τα σκάφη. Η χρήση των οικολογικών αγκυροβολιών αποτελεί μια επιτυχημένη πρακτική διαχείρισης και διατήρησης των λιβαδιών της Ποσειδωνίας που εφαρμόζεται εδώ και αρκετές δεκαετίες σε πολυάριθμες προστατευόμενες και μη περιοχές  της Μεσογείου, ενώ η σύγχρονη τεχνολογία και η αύξηση της τεχνογνωσίας καθιστούν πλέον την λύση αυτή ως αρκετά συμφέρουσα οικονομικά σε σχέση με το  άμεσο αλλά και μακροχρόνιο  όφελος που επιφέρει.